Schouwen-Duiveland en Amstelveen
Schouwen-Duiveland
In de periode 2020-2022 heeft COUP/Kathedraaldenkers met Heleen Agterhuis als projectleider voor Schouwen-Duiveland, op participatieve wijze, een kerkenvisie opgesteld. Deze kerkenvisie is in september 2022 vastgesteld door het College van B&W en is de eerste in een reeks voor de provincie Zeeland. Download hier de rapportage en lees hoe wij dit participatieve proces hebben vormgegeven, welke inzichten dit heeft opgeleverd en welke vervolgacties eruit zijn gekomen. Zie ook onze afbeelding van het kerkenvisieproces in stappen.
Een belangrijk inzicht uit de kerkenvisie Schouwen-Duiveland is dat van de 17 kernen op Schouwen-Duiveland een vijftal hun enige en rijksmonumentale kerk dreigen te verliezen. Het gaat om prachtige ringdorpen, waar de kerk in het centrum van de ring en het dorp staat. In fase 2 gaan we met alle besturen de kansen uit de kansenverkenning (onderdeel van de kerkenvisie) verder uitwerken. Op de foto de bedreigde kerk van ringdorp Dreischor.
Amstelveen
Trends en kansen
Bij het opstellen van de kerkenvisie Amstelveen zijn we een intensieve samenwerking aangegaan met alle betrokkenen, waaronder kerkbesturen, ambtenaren, raadsleden, historische verenigingen, omwoners en maatschappelijke partijen.
Op het moment van onderzoek (2020) waren nog 10 van de 16 kerken in religieus gebruik. Dit is een hoger percentage dan gemiddeld in Nederland (25%). Onze uitgebreide analyse van het kerkgebruik toont bovendien een duidelijke verder neerwaartse trend (zie staafdiagram). Zonder ingrijpen, is de toekomstverwachting van kerkbesturen dat in 2035 nog eens 4 tot 5 kerken hun religieuze functie verliezen. Er blijven dan 1 tot 2 kerken in religieus gebruik over.
Specifiek voor Amstelveen is dat de gemeente een vrij grote diversiteit kent van religieuze gemeenschappen, waarvan een groot aandeel geen eigen locatie heeft. Deze gemeenschappen, vaak met afkomst (nationaliteit) als bindende factor, zoeken of huren diverse ruimtes. Woningnood maakt dat die ruimte in Amstelveen lastig te vinden en duur is.
Noodzaak tot handelen
Naar aanleiding van de kerkenvisie, voelden de ambtenaren, wethouder en gemeenteraad van Amstelveen de noodzaak om snel te handelen. Zij vroegen om het kerkenvisietraject een vervolg te geven. In deze tweede fase hebben we met de betrokken partijen de kansenverkenning uit fase 1 een stap verder gebracht.
Twee kansrijke toekomstscenario’s hebben we verder uitgewerkt: het matchen van kerkgemeenschappen met en zonder ruimte en het onderbrengen van culturele en sociaal-maatschappelijke functies in kerkgebouwen (vergelijkbaar met het Buurtbakensproject in Haarlem).
Het verder aanhalen van de banden tussen kerkgenootschappen in de tweede fase, heeft tevens geresulteerd in een gezamenlijke aanpak van verduurzaming. Door middel van kennisbijeenkomsten en workshops komt een gezamenlijk uitvoeringsprogramma tot stand.
Leren van andere kerkenvisietrajecten?
Bel of mail om mee te kijken of om in contact te komen met een van de gemeentelijke kerkenvisieteams waar wij actief zijn in Nederland. Altijd leerzaam.
Ook aan de slag?
Vanuit een kruisbestuivingsrol denken we graag mee met uw vraagstuk. Neem contact op met Heleen Agterhuis: e-mail: heleen@kathedraaldenkers.nl, tel: 06-46215160.
